Veelgestelde vragen

Update: 31 mei 2022

    Ontvangst en opvang

    Waarom vangt de gemeente Bernheze Oekraïense vluchtelingen op?

    Op 24 februari 2022 vielen Russische troepen Oekraïne binnen. Meer dan twee miljoen Oekraïners zijn nu op de vlucht. Het beleid van de landelijke overheid is er altijd op gericht om mensen zoveel mogelijk op te vangen in de regio. Nu is Europa de regio. Nederland maakt zich op voor grootschalige opvang van vluchtelingen uit Oekraïne.

    Samen met andere gemeenten in de Veiligheidsregio Brabant Noord zet de gemeente Bernheze zich in om de eerste 1.000 opvangplekken binnen 14 dagen te realiseren (vóór 21 maart 2022). Specifiek voor de gemeente Bernheze houdt dit in dat we op korte termijn 49 vluchtelingen willen huisvesten.

    Waar worden de vluchtelingen opgevangen?

    Sommige Oekraïners die naar Nederland komen, verblijven naar verwachting bij familie, vrienden of kennissen. Voor vluchtelingen die geen slaapplek bij vrienden of familie hebben, zorgt de Nederlandse overheid voor een slaapplek.

    De eerste gemeentelijke opvanglocaties in Nederland voor Oekraïners zijn inmiddels geopend. Hier kunnen vluchtelingen terecht voor basisvoorzieningen als een bed, eten en medische zorg. Ook binnen de gemeente Bernheze worden vluchtelingen gehuisvest. Dat gebeurt bij particulieren, maar ook in gemeentelijke panden die we daarvoor vrij gaan maken.

    Welke opvanglocaties in Bernheze worden gebruikt?

    In Bernheze zijn verschillende opvanglocaties voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen.

    Heeswijk-Dinther

    • Abdij van Berne, Abdijstaat 49 (alleen kortdurende opvang)
    • De Lygraaf (Hotel), Meerstraat 45a

    Nistelrode

    • Voormalig Rabobankgebouw Tramplein 3

    Hoelang blijven de Oekraïners hier?

    Vluchtelingen blijven meestal het liefst dicht bij huis, om terug te kunnen keren zodra het weer veilig is. Oekraïners slaan op de vlucht voor oorlogsgeweld. Zij blijven zolang het niet veilig is om terug te keren.

    Wie vangen we op en voor hoe lang?

    Wij denken dat de meeste vluchtelingen die nu komen vrouwen en kinderen zijn. Wie er daadwerkelijk komen, weten we natuurlijk niet. Wij houden er rekening mee dat de vluchtelingen langere tijd hier blijven wonen. De opvanglocaties zijn daarop uitgekozen.

    Wie betaalt de noodopvang in Bernheze?

    De gemeente Bernheze betaalt de opvang.

    Hoe ziet de dagbesteding van vluchtelingen er uit? Zijn zij de hele dag van huis?

    • Vluchtelingen hebben dezelfde rechten, plichten en voorzieningen als andere inwoners van Nederland.
    • Zij zijn vrij om te gaan en staan waar ze willen.
    • Wij gaan ervoor zorgen dat kinderen zoveel mogelijk naar school kunnen.
    • Volwassenen mogen werken in Nederland.
    • Wij zorgen ervoor dat ze zelf kunnen koken op de opvang.

    Kan een bewoner van een opvanglocatie gaan en staan waar hij wil?

    Ja. In Nederland worden mensen alleen tegen hun wil vastgehouden als zij strafbare feiten hebben gepleegd.

    Hoe is de medische zorg in de noodopvang geregeld?

    De eerste medische hulp voor de vluchtelingen gaat via de gebruikelijke route zoals wij die ook gewend zijn. Via de huisarts dus of als er aanvullende medische hulp nodig is, dan gaan de vluchtelingen - net als andere inwoners van Nederland - naar een specialist in een ziekenhuis.

    Hoe zit het met de veiligheid in en buiten de noodopvang?

    Veiligheid en leefbaarheid zijn belangrijk voor iedereen. Wij kijken naar brandveiligheid in de opvanglocaties en de vluchtelingen moeten zich aan de huisregels houden.

    Hoe betrekt de gemeente Bernheze omwonenden bij de noodopvang?

    Via bijeenkomsten voor omwonenden bij opvanglocatie is er geïnformeerd en gesprekken gevoerd. Er is een gemeentelijke projectgroep die met diverse organisaties in het dorp, in de gaten houdt hoe alles verloopt en zo nodig hulp kan bieden. Vrijwilligers melden zich bij de gemeente, vluchtelingenwerk en Ons-Welzijn.

    Zelf opvangen

    Ik heb al vluchtelingen opgevangen. Moet ik dit melden bij de gemeente?

    Ja, graag. Wij kunnen hen dan inschrijven in de Basisregistratie Personen (BRP). Dit is belangrijk, omdat wij dan weten dat ze in onze gemeente verblijven en op welke locatie. Dat maakt het mogelijk om ondersteuning te bieden. De inschrijving geldt voor personen die door middel van een identificatiebewijs kunnen aantonen dat zij de Oekraïense nationaliteit hebben.

    Kinderen zonder paspoort kunnen met hun ouders worden ingeschreven in de BRP bij de gemeente. Ouders kunnen bij gebrek aan overige documenten een verklaring onder ede of belofte afleggen, waarmee de gemeente de identiteit van de kinderen vaststelt. Vervolgens schrijft de gemeente ook deze kinderen in. Dit is een uitzondering op de standaardregel dat hiervoor een identiteitsbewijs nodig is. Deze uitzondering is alleen toepasbaar voor deze doelgroep in de huidige omstandigheden.

    Ik wil een slaapplek of woonruimte aanbieden. Waar kan ik terecht?

    Wilt u één of meerdere vluchtelingen bij u thuis laten logeren of heeft u andere woonruimte beschikbaar? U kunt zich dan aanmelden via Takecarebnb. Deze organisatie bemiddelt tussen vluchtelingen en gastgezinnen. Realiseert u zich wel dat de opvang naar alle waarschijnlijkheid langer dan twee weken gaat duren en een verblijf dus langdurig kan zijn. 

    Ik heb een grootschalige opvanglocatie beschikbaar. Waar kan ik terecht?

    Wilt u een opvanglocatie beschikbaar stellen waar grotere groepen vluchtelingen onderdak kunnen krijgen, zoals een vakantiepark, hotel of bedrijfspand? Wij vragen u om dan contact op te nemen met de gemeente via het speciale e-mailadres oekraine@bernheze.org.

    Onderwijs

    Kunnen Oekraïense kinderen naar school in Bernheze?

    Kinderen die vanuit Oekraïne naar Nederland zijn gekomen, zijn leerplichtig en moeten naar school. Ouders melden hun kind(eren) aan bij een school in de buurt.

    Geld

    Hebben Oekraïners recht op leefgeld of een uitkering?

    Oekraïners krijgen leefgeld.

    Hoeveel bedraagt het leefgeld?

    Volwassenen en kinderen krijgen elke maand leefgeld. Het leefgeld bestaat uit

    • Kleedgeld: Alle vluchtelingen krijgen geld voor kleding en persoonlijke uitgaven.
    • Eetgeld: Vluchtelingen krijgen alleen geld voor eten als ze geen maaltijden krijgen in een opvanglocatie van de gemeente. Kleine gezinnen krijgen per persoon meer eetgeld dan grote gezinnen.
    • Extra toelage: Vluchtelingen krijgen alleen een extra toelage als ze bij een gastgezin wonen. Dit bedrag komt bovenop het geld voor eten en het geld voor kleding. Vluchtelingen kunnen dit geld gebruiken voor bijvoorbeeld openbaar vervoer, familiebezoek of sport. Ze kunnen het geld ook gebruiken om bij te dragen aan de kosten van het gastgezin. Maar dit is niet verplicht.

    Geen leefgeld bij werk of uitkering

    Als een vluchteling van 18 jaar of ouder gaat werken, wordt het leefgeld van het hele gezin stopgezet. Dit gebeurt ook als iemand van 18 jaar of ouder een uitkering ontvangt van de Nederlandse overheid. Bijvoorbeeld een werkloosheidsuitkering of een uitkering voor arbeidsongeschiktheid. Werken levert meer op. Wie 3 dagen per week werkt tegen het minimumloon, verdient meer dan het leefgeld.

    Bedragen leefgeld sinds 1 februari 2023

    In de tabel hieronder leest u de bedragen voor kleedgeld, eetgeld en de extra toelage. De hoogte van de bedragen hangt af van de leeftijd van de vluchteling en van de grootte van het gezin.

    Tabel bedragen kleedgeld, eetgeld en extra toelage per vluchteling per maand

    Leeftijd vluchteling en grootte van het gezin Kleedgeld Eetgeld Extra toelage
    Alle leeftijden, individuele vluchteling zonder gezin € 56,12 € 215,06 € 93,00
    Vluchteling is 18 jaar of ouder, gezin bestaat uit 2 personen € 56,12 € 215,06 € 93,00
    Vluchteling is 18 jaar of ouder, gezin bestaat uit 3 personen € 56,12  € 171,99 € 93,00
    Vluchteling is 18 jaar of ouder, gezin bestaat uit 4 personen € 56,12  € 150,45 € 93,00
    Vluchteling is jonger dan 18 jaar, gezin bestaat uit 2 personen € 56,12 € 178,36 € 93,00
    Vluchteling is jonger dan 18 jaar, gezin bestaat uit 3 personen € 56,12  € 142,57 € 93,00
    Vluchteling is jonger dan 18 jaar, gezin bestaat uit 4 personen € 56,12  € 124,97 € 93,00

    Voorbeeld: het gezin bestaat uit 2 vluchtelingen. De vluchtelingen krijgen geen maaltijd in een opvanglocatie van de gemeente. Ze wonen bij een gastgezin. 1 vluchteling is 34 jaar en 1 vluchteling is 5 jaar.

    De vluchteling van 34 jaar krijgt € 56,12 kleedgeld + € 215,06 eetgeld + € 93,00 extra toelage. Dat is € 364,18 leefgeld.
    De vluchteling van 5 jaar krijgt € 56,12 kleedgeld + € 178,36 eetgeld + € 93,00 extra toelage. Dat is € 327,48 leefgeld.
    In totaal krijgt dit gezin elke maand € 364,18 + € 327,48 = € 691,66 leefgeld

    Om in aanmerking te komen voor leefgeld is het volgende nodig:

    • BSN-nummer
    • Legitimatie
    • Rekeningnummer (en anders cash)
    • Adres, mailadres en mobiel telefoonnummer

    Krijg je nog leefgeld als je gaat werken?

    Het leefgeld stopt als de vluchteling gaat werken. Het leefgeld stopt dan vanaf de 1ste dag van de volgende maand. Op dit moment gaan we ervanuit dat het leefgeld, indien er meer inkomsten zijn dan het leefgeld van het gezin bij elkaar, ook voor de overige gezinsleden stopt. Het gezin kan dan namelijk in eigen levensonderhoud voorzien. De vluchteling is verplicht om door te geven dat hij/zij aan het werk is gegaan.

    Aanvragen rekeningnummer

    Voor uitbetaling van het leefgeld verzoeken wij iedereen om zo snel mogelijk een rekeningnummer aan te vragen. Bij het inleveren of opsturen van een kopie van uw bankpas, krijgt u het leefgeld op uw rekening gestort.

    Heeft u hulp nodig bij het aanvragen van een rekeningnummer? De Rabobank in Oss heeft hiervoor een spreekuur ingericht. Daar wordt u op maandag en donderdag van 10.00 - 13.00 uur geholpen door een speciaal team met tolken.

    Helpen

    Ik wil graag helpen, wat kan ik doen?

    Er zijn een aantal manieren waarop u hulp kunt bieden:

    • De samenwerkende hulporganisaties zamelen geld in via Giro555 | Samen in actie voor Oekraïne
    • Vluchtelingenwerk heeft een overzicht van mogelijkheden voor steun. Zoals vrijwilligerswerk, donaties, steunbetuigingen en het aanbieden van werk of slaapplekken. Meer informatie daarover vindt u via: www.vluchtelingenwerk.nl

    Lokale initiatieven

    Wij zien dat er tal van initiatieven zijn opgestart. Dat toont aan hoe verbonden inwoners zich voelen en dat we samen onze schouders eronder zetten om de mensen uit Oekraïne te helpen. Wij faciliteren en brengen mensen met elkaar in verbinding waar mogelijk.

    Heeft u een mooi initiatief of praktische hulpvragen? Neem dan met ons contact op via het speciale e-mailadres oekraïne@bernheze.org. 

    Meer informatie is ook te vinden op:

    Ontvang ik een vergoeding voor het aanbieden van opvang?

    Kijk op de website van Vluchtelingenwerk voor actuele informatie over het 'laten logeren van vluchtelingen'.

    Inschrijven

    Zijn Oekraïners verplicht om zich in te schrijven?

    Ja, als zij in Nederland verblijven moeten zij zich laten inschrijven. Dat kan bij de gemeente (De Misse 6 in Heesch). Personen moeten zich kunnen legitimeren en adres van verblijf melden. Pas daarna krijgen zij een uniek (BSN-)nummer. Duurt ongeveer 2 weken.

    Inschrijving als ingezetene

    Dit kan als u de Oekraïense nationaliteit heeft en tijdelijk verblijft in onze gemeente. U heeft dus een (meertalig) identiteitsbewijs uit Oekraïne bij u, waaruit uw identiteit blijkt.

    Inschrijving minderjarige kinderen

    Ouders met minderjarige kinderen die in gezinsverband zijn meegekomen en waarvan de kinderen geen identiteitsbewijs hebben, kunnen (bij gebrek aan overige documenten) een verklaring onder ede of belofte afleggen. Op basis hiervan stelt de gemeente de identiteit van de kinderen vast, zodat de kinderen worden ingeschreven. Dit is een uitzondering op de standaardregel. Deze uitzondering is alleen toepasbaar voor Oekraïense ouders onder de huidige omstandigheden.

    Inschrijving derdelanders

    Bent u een vluchteling met een andere nationaliteit? Dan kunt u zich inschrijven als u een verblijfsdocument uit Oekraïne heeft, die nog geldig was op 23 februari 2022. U moet ook in het bezit zijn van een geldig identiteitsbewijs.

    Ongedocumenteerde Oekraïners

    Heeft u geen identiteitsbewijs? Dan moet u een identificerend certificaat ophalen bij de Oekraïense ambassade in ’s-Gravenhage voordat u een afspraak bij ons maakt om u in te schrijven. U kunt dit certificaat aanvragen tijdens het inloopspreekuur van de consulaire afdeling van de Oekraïense ambassade op werkdagen van 09.00 tot 13.00 uur op Zeestraat 78, 2518 AD Den Haag.

    Oekraïense vluchtelingen die niet voor inschrijving in aanmerking komen

    Personen van wie de gemeente niet de identiteit of van wie niet met zekerheid kan worden vastgesteld dat zij de Oekraïense nationaliteit hebben, worden niet ingeschreven. Over de te volgen procedure, zowel voor wat betreft het verblijfsrecht als de inschrijving in de BRP, volgt zo spoedig mogelijk informatie. Deze personen kunnen op dit moment nog geen aangifte doen van verblijf en adres in Nederland. Het Ministerie werkt aan een werkwijze voor deze situatie.

    Verblijfstatus

    Moeten de vluchtelingen asiel aanvragen in Nederland?

    Oekraïners mogen 90 dagen visumvrij reizen in de Europese Unie en hoeven dus geen asiel aan te vragen om legaal in Nederland te verblijven. Het kabinet heeft laten weten dat Oekraïners zich geen zorgen hoeven te maken als die 90 dagen voorbij zijn. Oekraïners kunnen er nu - en in de toekomst - altijd voor kiezen om een asielverzoek in te dienen. Dat kan bijvoorbeeld verstandig zijn als duidelijk wordt dat iemand ook na de oorlog niet terug kan keren. Wie vreest voor vervolging door wie het dan in het land voor het zeggen heeft, kan dan alsnog om asiel in Nederland vragen.

    Oekraïners die besluiten asiel aan te vragen, verblijven in de reguliere COA-opvanglocaties (asielzoekerscentra en noodopvang). De opvanglocaties van asielzoekers in Nederland zijn momenteel overbezet en daarom is er noodopvang in kazernes, boten, hallen en tenten. Asielzoekers hebben hier weinig privacy en alleen de basisvoorzieningen zijn geregeld als een bed en eten. Hoelang ze daar blijven, en of ze uiteindelijk ook een woning nodig hebben is op dit moment nog niet te zeggen. Dit hangt af van hoe de oorlog zich ontwikkelt.

    Heeft het aanbieden van een slaapplaats gevolgen voor mijn toeslagen of belastingen?

    Het aanbieden van particuliere opvang aan Oekraïners kan op lange termijn gevolgen hebben voor uw toeslagen. Voor de korte termijn hoeft u zich geen zorgen te maken. Zodra er meer duidelijkheid is over de verblijfsstatus van de vluchtelingen, wordt ook bekend wat de gevolgen op uw toeslagen, gemeentelijke belastingen of uitkering kunnen zijn.

    Waarom worden Oekraïners niet opgevangen bij andere vluchtelingen in een asielzoekerscentrum?

    In asielzoekerscentra wonen vluchtelingen en asielzoekers die wachten op hun asielprocedure en huisvesting. Vluchtelingen uit Oekraïne kunnen zonder visum reizen binnen de Europese Unie. Zij hoeven dus geen asiel aan te vragen om in Nederland te mogen zijn. In veel gemeenten openen daarom binnenkort opvanglocaties die bedoeld zijn voor vluchtelingen uit Oekraïne. Als Oekraïners asiel aanvragen, komen zij wel in asielzoekerscentra terecht.

    Ik heb contact met Oekraïners die naar Nederland willen komen. Mag ik hen ophalen?

    De situatie aan de grens met Oekraïne is erg onduidelijk en sterk aan verandering onderhevig. Wij kunnen geen actuele informatie verstrekken over de situatie bij grensovergangen en opvang- en registratiecentra aan de grens. Wij kunnen u dus niet vertellen of het feitelijk mogelijk is om mensen daar op te halen.

    Het is voor veel Oekraïners mogelijk om visumvrij naar Nederland te reizen. Wanneer Oekraïners aan de voorwaarden voor visumvrij reizen voldoen, kunnen zij legaal naar Nederland reizen. Zo moeten zij bijvoorbeeld een biometrisch paspoort hebben (ook wel een e-paspoort of een digitaal paspoort genoemd). Dit is een traditioneel paspoort met een ingebouwde chip die biometrische informatie bevat die kan worden gebruikt om de identiteit van de paspoorthouder te verifiëren. Aan hen hulp bieden is niet strafbaar.

    Andere Oekraïners reizen illegaal. Wanneer u Oekraïners die zich illegaal op Europees grondgebied bevinden vervoert, kan dit als mensensmokkel worden aangemerkt. Dit is een strafbaar feit. Europese overheden hebben toegezegd zich ruimhartig op te stellen jegens Oekraïense vluchtelingen, maar dat biedt geen garanties over wat er gebeurt bij controles van de vreemdelingenpolitie onderweg.

    Of Oekraïense vluchtelingen naar Nederland komen, is hun eigen keuze. Persoonlijke omstandigheden, zoals familie elders in Europa, kunnen hier een belangrijke rol in spelen. De gemeente kan hier geen advies in geven.

    Kijk voor meer informatie op onderstaande websites:

    Gezondheid en verzekering

    Kunnen Oekraïense vluchtelingen (medisch noodzakelijke) hulp krijgen en wordt dit vergoed?

    Ja. De hulpverlener die deze zorg levert, kan de zorgkosten declareren bij het CAK. De rekening wordt dan betaald uit de Subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg voor onverzekerden. Oekraïense vluchtelingen die asiel hebben aangevraagd zijn verzekerd via de Regeling Medische zorg Asielzoekers.

    Heeft u een vluchteling in huis die (acute) zorg nodig heeft? Dan kunt u deze persoon in contact brengen met uw eigen huisarts of huisartsenpost/ziekenhuis. Heeft u vragen over vaccinaties, bijvoorbeeld voor COVID-19, dan kunt u contact opnemen met de GGD Hart voor Brabant.

    Meer informatie over het bieden van zorg aan Oekraïners in Nederland kunt u vinden op de website www.zorgverzekeringslijn.nl. Vindt u het antwoord niet op de website dan kunt u gratis met de Zorgverzekeringslijn bellen op 0800-6464644 of vanuit het buitenland +31 88 900 6960.

    Kunnen Oekraïners naar het ziekenhuis en zijn de kosten dan gedekt?

    In Nederland kan men altijd in het ziekenhuis terecht. Het verlenen van medische zorg aan vluchtelingen uit Oekraïne wordt volledig vergoed via de Subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg voor onverzekerden. Voor zorg (uit het basispakket) verleend aan vluchtelingen uit Oekraïne worden alle zorgkosten vergoed. Zij hoeven geen eigen bijdrage te betalen.

    Het kan zijn dat zorgverleners zoals huisartsen niet bekend zijn met deze regeling. Het is daarom aan te raden om de zorgverleners te wijzen op de website van het CAK: https://www.hetcak.nl/zakelijk/regelingen/regeling-onverzekerden  Meer informatie over zorg en zorgkosten vindt u ook op Zorgverzekeringslijn.

    Tandheelkundige zorg

    De Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot Bevordering der Tandheelkunde KNMT heeft een lijst met tandartsen en orthodontisten beschikbaar gesteld. Zij behandelen Oekraïense vluchtelingen gratis. De gemeente Bernheze heeft met hen afspraken gemaakt over de uitvoering van mondzorg.
    Gaan vluchtelingen naar een andere tandarts dan op onderstaande lijst staat vermeld dan moet dat eerste worden kortgesloten met de gemeente via oekraine@bernheze.org. 

    Dental Clinics voor noodhulp

    Op alle locaties van Dental Clinics kan verder noodhulp worden verleend, dus geen reguliere tandzorg. 

    Orthodontie voor noodhulp

    In geval van nood kunnen Oekraïense vluchtelingen ook kosteloos gebruik maken van orthodontische hulp. Het gaat dan niet om een gewone behandeling, maar om plakken, reparaties en pijnklachten verhelpen en dergelijke. Op de website www.orthocenter.nl staat een overzicht van de praktijken waar gratis noodhulp kan worden verkregen.

    Lijst van tandartsen en orthodontisten

    * Gratis noodzakelijke behandelingen binnen en buiten het basispakket/ Free necessary treatments inside and outside of the base health insurance

    Werk

    Mogen vluchtelingen uit Oekraïne werken?

    Oekraïners mogen betaald werk doen in Nederland zonder werkvergunning. Zie voor meer informatie hierover de website van de rijksoverheid.

    Belastingen en toeslagen

    Op het Kennisnetwerk van de Belastingdienst zijn webinars terug te vinden over toeslagen:

    Verkeer

    Brochure Verkeer in Nederland

    Voor nieuwkomers is er een brochure gemaakt over de verkeersregels (Oekraïens)