Column burgemeester: Wenen
Donderdag 22 september 2022
Wenen
Donderdag 22 september 2022
Deze zomer was ik een paar dagen in Wenen. Het was een aangenaam weerzien met de stad waar ik ruim dertig jaar geleden per toeval terecht kwam tijdens een liftvakantie naar Budapest. Liften was in die tijd heel gewoon, zeker voor studenten zoals ik, die van een bescheiden studiebeurs moesten rondkomen. De stop in Wenen was destijds niet gepland, maar we besloten er een dagje te blijven.En zo ontdekte ik Friedensreich Hundertwasser, een uitgesproken en eigenzinnige kunstenaar en architect. Hij is bekend om zijn kleurrijke gebouwen, die enorm opvallen tussen de barokke Weense pracht en praal. Ze kenmerken zich door organische vormen (‘de rechte lijn is goddeloos en amoreel’), felle kleuren en uitbundig gebruik van bomen, gras en struiken op en aan de gebouwen. Mijn favoriete project is de warmtecentrale Spittelau, aan het Donaukanaal. Hier wordt een groot deel van het Weense afval omgezet in warmte. De centrale zag er oorspronkelijk uit zoals je kunt verwachten: vierkant, grijs en lelijk. Totdat Hundertwasser in 1992 het gebouw spectaculair omvormde tot een in het oog springend geheel, met levendige kleuren, mozaïek, keramische uitstulpingen en een gouden bol op de schoorsteen. Die toren is uitgegroeid tot een herkenningsteken voor Wenen en symbool voor een schonere en betere wereld. Hundertwasser overleed in 2000 op 72-jarige leeftijd. Hij was z’n tijd ver vooruit. Z’n hele leven was hij – op soms filosofische wijze - voorvechter van mens- en milieuvriendelijke bouwen. Hij verzette zich tegen afval- en energieverspilling, roofbouw, het recht maken van rivieren, monocultuur en aantasting van de natuur. Hij pleitte voor groene boomrijke steden, met grasdaken en klimplanten aan gevels.
Terug in Nederland moest ik nog veel aan Hundertwasser denken: de drooggevallen beken en rivieren, hitte, verdroogde gewassen, verschraalde natuur, dalend grondwaterpeil. Hij waarschuwde er decennia geleden al voor en kwam in actie. Toen ik hem in m’n studententijd leerde ‘kennen’, was ik direct gecharmeerd van z’n ideeën. De actualiteit toont aan hoe urgent het is die met kracht te blijven volgen en uitvoeren."