Handhaving

Als u uw woning gaat verbouwen of een bouwwerk op uw perceel wilt oprichten, heeft u daar meestal een omgevingsvergunning voor nodig. In enkele gevallen is geen omgevingsvergunning nodig als het plan aan enkele strikte voorwaarden voldoet.

Wij raden u aan uw (ver)bouwplannen aan de gemeente voor te leggen. Wij toetsen een bouwplan ook aan de vergunningvrije regels (tegen betaling van kosten/leges). Wij informeren u schriftelijk of voor uw plan wel of geen omgevingsvergunning nodig is, of aan het door u gewenste bouwplan medewerking kan worden verleend en welke gegevens u daarvoor moet aanleveren.

Bent u echter al begonnen met bouwen zonder of in afwijking van een omgevingsvergunning, dan kunnen wij een handhavingsprocedure starten. De gemeente heeft een handhavingsplicht. Dit betekent dat we ook kunnen optreden tegen een illegale situatie die al (enkele) jaren bestaat.

Handhavingsprocedure

De handhavingprocedure moet ervoor zorgen dat de illegale situatie eindigt. De procedure kan ingrijpend zijn voor de overtreder. Daarom is zij met de nodige zorg omkleed. Hieronder staan in het kort de stappen die in een handhavingprocedure worden doorlopen.

Controle ter plaatse

Het handhavingstraject begint in veel gevallen met een controle door een inspecteur van de gemeente. Deze inspecteur maakt een rapportage van de constateringen (bouw en/of gebruik) en neemt foto’s van de situatie. Wanneer er onduidelijkheid bestaat over de mogelijkheid tot legalisatie, en de overtreder niet van plan is de bouwactiviteiten te staken, zal een formele sommering (stillegging) uitgaan. Dit betekent dat de bouwactiviteiten formeel worden stilgelegd (bestuursdwang) totdat er duidelijkheid is over mogelijke legalisatie.

Onderzoek legalisatiemogelijkheden

De gemeente onderzoekt vervolgens of het gebouwde alsnog met een vergunning te legaliseren is of als vergunningvrij kan worden aangemerkt. In het laatste geval hoeft uiteraard geen verdere actie te worden ondernomen. We brengen de bouwer hiervan schriftelijk op de hoogte. Als er geen zicht op legalisatie is, wordt een handhavingsprocedure gestart. Ook kan er sprake zijn van strijdig gebruik. In die situatie onderzoeken we ook of legalisatie mogelijk is.

Stappen handhavingsprocedure

Overleg

De handhavingsprocedure start met overleg met de overtreder om mondeling afspraken te maken over het beëindigen van de overtreding. Na het verstrijken van de mondeling afgesproken hersteltermijn volgt een hercontrole.

Voornemen tot handhaven

Is de met de regels strijdige situatie niet opgelost dan volgt een eerste brief. Hierin stelt het college de overtreder in de gelegenheid om binnen een gestelde termijn alsnog een einde te maken aan de illegale situatie. Deze brief heet een voornemen last onder dwangsom of voornemen last onder bestuursdwang.

Indienen zienswijze

De overtreder, of degene die een einde kan maken aan de illegale situatie, kan een zienswijze over het handhavingsvoornemen kenbaar maken. Dit kan mondeling of schriftelijk. De zienswijze wordt meegenomen in het uiteindelijke besluit om een last onder dwangsom of last onder bestuursdwang (aanschrijving) op te leggen. Alleen als de situatie ter plaatse daartoe noodzaakt (spoedeisend karakter), kan worden besloten om direct een definitieve aanschrijving uit te vaardigen.

Dwangsom of bestuursdwang

Als het college besluit dat het illegale gebruik of de illegale bouw gestaakt moet worden, dan geeft zij een redelijke termijn waarbinnen de bouwer/eigenaar/gebruiker zelf een einde kan maken aan de illegale situatie. Als niet op tijd aan de lastgeving wordt voldaan, dan is na het verstrijken van de termijn, een dwangsom (soms ineens, soms per dag of week) verschuldigd. Deze dwangsom wordt, wanneer nodig, door een deurwaarder geïnd.

Ook kan het college besluiten om bestuursdwang toe te passen. Dat betekent dat de gemeente na het verstrijken van de termijn zelf opdracht geeft om de strijdige situatie te (laten) beëindigen. Alle kosten die samenhangen met de voorbereiding en uitvoering van de bestuursdwang worden op de overtreder verhaald. Ook deze kosten worden, wanneer nodig, door een deurwaarder geïnd.

Bezwaarschrift

Het is mogelijk om tegen de definitieve aanschrijving een bezwaarschrift in te dienen bij het college van burgemeester en wethouders. Dit moet binnen zes weken nadat het besluit aan de overtreder bekend is gemaakt. Het indienen van een bezwaarschrift heeft geen opschortende werking voor de opgelegde dwangsom. Dit betekent dat een ingediend bezwaarschrift de termijn, die is gekoppeld aan de lastgeving, niet wijzigt. Is de termijn voorbij én de overtreding niet beëindigd, dan moet een dwangsom betaald worden, of er nu een beslissing op het bezwaar is genomen of niet. Om dit te voorkomen kan bij de Voorzieningenrechter van de Rechtbank in 's-Hertogenbosch een verzoek ingediend worden tot het treffen van een voorlopige voorziening. Wanneer dit verzoek wordt toegewezen heeft dit wél een opschortende werking voor de opgelegde dwangsom. Aan het indienen van een verzoek tot voorlopige voorziening zijn kosten verbonden.

Hoorzitting

Ingediende bezwaarschriften worden behandeld door de commissie bezwaarschriften. Deze commissie nodigt zowel de bezwaarmaker als de gemeente uit voor een hoorzitting. In deze hoorzitting luisteren zij naar alle argumenten. Hierna brengt de commissie een schriftelijk advies uit aan het college. Het college neemt vervolgens een besluit over het ingediende bezwaarschrift. Tegen deze beslissing op het bezwaarschrift staan vervolgens nog beroepsmogelijkheden bij de rechter open.

Bevestiging na beëindiging

Als en zodra men gedurende de procedure aangeeft dat er is voldaan aan de aanschrijving, controleert een toezichthouder opnieuw de situatie ter plaatse. Het college wordt hier dan over geïnformeerd en stuurt een eindbrief met de mededeling dat de overtreding is beëindigd en de handhavingszaak gesloten.

Wetten

Per 1 januari 2024 is de Omgevingswet in werking getreden.

Voor alle (aanvragen) omgevingsvergunningen (voor de activiteit bouwen) die onder het oude recht vallen zijn de volgende regels van toepassing:

Bestemmingsplannen kunt u nog inzien via de website:www.ruimtelijkeplannen.nl (Deze link gaat naar een externe website)

Voor alle aanvragen omgevingsvergunning die worden ingediend na 1 januari 2024 gelden de volgende regels: